Các Sai Lầm Phổ Biến Khiến Doanh Nghiệp Mất Độc Quyền Nhãn Hiệu
7 sai lầm làm mất quyền nhãn hiệu gồm:
(1) dùng nhưng không đăng ký,
(2) nộp đơn quá trễ,
(3) không tra cứu,
(4) phân nhóm sai Nice,
(5) nhầm “logo đẹp = được bảo hộ”,
(6) không theo dõi hồ sơ,
(7) quên gia hạn 10 năm. Khắc phục sớm để giữ độc quyền và tiết kiệm chi phí.
Tóm tắt nhanh & Checklist tránh sai lầm
| Bước | Việc cần làm | Trạng thái |
|---|---|---|
| 1 | Tra cứu trùng/tương tự (lời, hình, kết hợp) | ☐ |
| 2 | Chốt nhóm Nice (hiện tại & mở rộng 12–24 tháng) | ☐ |
| 3 | Chuẩn hóa mẫu logo/tên theo tiêu chí phân biệt | ☐ |
| 4 | Nộp đơn + lưu mã đơn + mốc thời gian | ☐ |
| 5 | Theo dõi công bố, thẩm định, phản hồi thông báo | ☐ |
| 6 | Lập lịch gia hạn (trước hạn 6 tháng) | ☐ |
7 sai lầm phổ biến & cách khắc phục
Sai lầm 1: Sử dụng nhãn hiệu mà chưa đăng ký bảo hộ
- Nhiều doanh nghiệp—nhất là startup, hộ kinh doanh—nhầm tưởng “dùng trước là của mình”, trong khi theo Luật SHTT, quyền đối với nhãn hiệu chỉ phát sinh khi được Cục SHTT cấp văn bằng; dùng 5–10 năm mà chưa đăng ký vẫn không có quyền hợp pháp.
- Đăng ký chậm dễ bị người khác nộp trước và trở thành chủ sở hữu hợp pháp. Hệ quả: có thể buộc ngừng sử dụng/đổi tên/đổi logo, tốn kém chi phí và uy tín, thậm chí bị khiếu nại hoặc yêu cầu bồi thường do xâm phạm.
Sai lầm 2: Đăng ký nhãn hiệu quá trễ
- Rất nhiều doanh nghiệp, đặc biệt là các thương hiệu mới, chỉ bắt đầu nghĩ đến việc đăng ký nhãn hiệu khi sản phẩm đã được thị trường biết đến.
- Lý do phổ biến thường là:“Giờ mình còn nhỏ, thương hiệu chưa ai biết đến, đăng ký làm gì vội.” Hoặc “Đợi bán được, nổi tiếng rồi đăng ký cũng chưa muộn”
Thế nhưng, đó lại chính là thời điểm quá muộn.
Sai lầm 3: Không tra cứu trước khi nộp đơn
- Bỏ qua tra cứu trùng/tương tự trước khi nộp đơn là sai lầm “nhìn như tiết kiệm, hóa ra rất đắt”. Nhiều cá nhân và doanh nghiệp thường bỏ qua bước này vì cho rằng đó chỉ là thủ tục “không bắt buộc” hoặc tin tưởng rằng tên thương hiệu của mình là duy nhất.
- Mỗi ngày có thêm hàng nghìn đơn mới, nên một tên “nghe rất độc” vẫn có thể trùng hoặc tương tự gây nhầm lẫn với nhãn hiệu đã nộp ở cùng/ gần nhóm Nice. Kịch bản thường gặp: hồ sơ bị từ chối hoặc yêu cầu sửa, bạn phải đổi yếu tố nhận diện, mất phí nộp lại và chậm ra thị trường; nặng hơn, khi đã chạy quảng cáo/bao bì rồi mới biết bị đụng, bạn buộc đổi tên/logo giữa chừng, đứt mạch marketing và tốn chi phí thay tem, khuôn, bao bì. Một bước tra cứu bài bản (sơ bộ + chuyên sâu, cả chữ lẫn hình), kèm rà soát nhóm Nice theo hiện tại và 12–24 tháng tới, thường giảm rủi ro ngay từ đầu và giúp bạn chốt phương án đặt tên “an toàn pháp lý + dễ đăng ký”.
Sai lầm 4: Không phân nhóm đúng sản phẩm/dịch vụ đăng ký
- Một trong những bước quan trọng khi đăng ký nhãn hiệu là xác định đúng nhóm sản phẩm và dịch vụ theo Bảng phân loại quốc tế các hàng hoá, dịch vụ(theo Thoả ước Nice). Tuy nhiên, đây cũng là phần mà nhiều doanh nghiệp thường chủ quan hoặc nhầm lẫn.
- Không ít trường hợp chỉ đăng ký theo cảm tính, chọn nhóm “na ná” lĩnh vực kinh doanh, hoặc chỉ đăng ký cho một nhóm nhỏ mà bỏ sót các nhóm sản phẩm liên quan.
- Hệ quả là, dù nhãn hiệu có thể được cấp văn bằng, nhưng phạm vi bảo hộ lại không bao trùm toàn bộ hoạt động kinh doanh thực tế. Khi mở rộng sản phẩm hoặc dịch vụ sang nhóm khác, doanh nghiệp có thể bị đối thủ nhanh tay đăng ký trước trong nhóm chưa được bảo hộ, dẫn đến rủi ro bị hạn chế quyền sử dụng chính thương hiệu của mình ở lĩnh vực mới.
- Tệ hơn, nếu phân nhóm sai ngay từ đầu, hồ sơ có thể bị cơ quan thẩm định yêu cầu sửa đổi, kéo dài thời gian xét duyệt hoặc bị từ chối. Điều này không chỉ gây mất thời gian, chi phí mà còn làm gián đoạn kế hoạch phát triển thương hiệu.
Sai lầm 5: Nghĩ rằng logo đẹp là đủ để được bảo hộ
- Nhiều doanh nghiệp đầu tư mạnh vào việc thiết kế hình ảnh nhận diện, thuê các đơn vị thiết kế chuyên nghiệp để tạo nên một logo bắt mắt, hiện đại và khác biệt. Tuy nhiên, một logo đẹp về mặt thẩm mỹ không có nghĩa là sẽ được pháp luật bảo hộ.
- Thực tế, khi xem xét cấp Văn bằng bảo hộ, Cục Sở hữu trí tuệ không đánh giá yếu tố “đẹp” hay “ấn tượng”, mà tập trung vào việc xác định tính phân biệt của nhãn hiệu. Nếu logo có chứa các yếu tố mô tả trực tiếp sản phẩm hoặc dịch vụ (ví dụ: hình ảnh mô tả công dụng, thành phần, hoặc đặc tính hàng hóa), dùng tên địa danh, hoặc bao gồm từ ngữ phổ biến, chung chung mà nhiều người có thể sử dụng, thì khả năng bị từ chối bảo hộ là rất cao.
- Ngoài ra, việc sử dụng các biểu tượng hoặc hình ảnh quá phổ biến – chẳng hạn như hình chiếc lá cho sản phẩm thiên nhiên, giọt nước cho nước uống, hay hình bánh răng cho lĩnh vực kỹ thuật – cũng khiến logo thiếu tính độc đáo cần thiết để được bảo hộ độc quyền. Trong trường hợp đó, dù doanh nghiệp có chi nhiều tiền cho thiết kế, logo vẫn có thể bị coi là “không có khả năng phân biệt” và bị từ chối đăng ký.
- Hậu quả là doanh nghiệp phải thiết kế lại, chỉnh sửa hoặc thay đổi toàn bộ bộ nhận diện thương hiệu, gây tốn kém chi phí và ảnh hưởng đến tính thống nhất của hình ảnh trên thị trường.
Sai lầm 6: Không theo dõi tiến trình đơn sau khi nộp
- Doanh nghiệp sau khi nộp hồ sơ đăng ký nhãn hiệu thường cho rằng “nộp đơn là xong”. Nhiều người lầm tưởng rằng chỉ cần chờ Cục Sở hữu trí tuệ xử lý và cấp văn bằng, mà không cần phải theo dõi hay cập nhật gì thêm. Nhưng trên thực tế, quá trình thẩm định nhãn hiệu có thể kéo dài từ 18 đến 24 tháng, và trong suốt thời gian đó, Cục SHTT có thể gửi nhiều thông báo khác nhau yêu cầu sửa đổi, bổ sung hoặc phản hồi về hồ sơ.
- Nếu doanh nghiệp không theo dõi sát sao tiến trình đơn, các thông báo này có thể bị bỏ qua hoặc phản hồi chậm trễ. Nếu trả lời không đúng hạn (thường là 2–3 tháng kể từ ngày ra thông báo) hoặc không có ý kiến trả lời, Cục sẽ ra Quyết định từ chối chính thức, đồng nghĩa với việc toàn bộ thời gian, chi phí và công sức nộp trước đó đều trở nên vô ích.
- Không chỉ vậy, việc không giám sát tiến độ còn khiến doanh nghiệp mất cơ hội kịp thời xử lý khi có bên thứ ba phản đối, hoặc không nhận được thông tin về tình trạng đơn trong từng giai đoạn (thẩm định hình thức, công bố, thẩm định nội dung). Kết quả là hồ sơ bị đình trệ mà doanh nghiệp không hề hay biết.
Sai lầm 7: Quên gia hạn khi hết hiệu lực bảo hộ
- Không ít doanh nghiệp sau khi nhận được Văn bằng bảo hộ nhãn hiệu liền yên tâm rằng “thương hiệu của mình đã an toàn mãi mãi”. Tuy nhiên, đây là một quan niệm sai lầm. Theo luật quy định, văn bằng bảo hộ nhãn hiệu chỉ có hiệu lực trong 10 năm kể từ ngày nộp đơn và có thể gia hạn liên tiếp nhiều lần, mỗi lần 10 năm. Nếu doanh nghiệp không thực hiện thủ tục gia hạn đúng hạn, quyền sở hữu nhãn hiệu sẽ tự động chấm dứt hiệu lực.
- Hệ quả là nhãn hiệu từng được bảo hộ độc quyền có thể rơi vào tình trạng “tự do sử dụng”, và người khác hoàn toàn có thể nộp đơn đăng ký lại cho cùng tên hoặc logo tương tự. Khi đó, doanh nghiệp sẽ mất quyền pháp lý đối với thương hiệu đã dày công xây dựng, dù đã sử dụng liên tục trong nhiều năm.
- Việc quên gia hạn không chỉ khiến doanh nghiệp đánh mất giá trị tài sản trí tuệ mà còn gây thiệt hại về uy tín và nhận diện thương hiệu. Nếu đối thủ nhanh chóng đăng ký lại nhãn hiệu đó, doanh nghiệp có thể rơi vào tình huống trớ trêu — muốn sử dụng chính tên thương hiệu của mình cũng phải xin phép người khác.
- Có một vấn đề cần lưu ý rằng Cục Sở hữu trí tuệ cho phép gia hạn trước ngày hết hạn 6 tháng, và vẫn có thể nộp muộn trong vòng 6 tháng tiếp theo nếu nộp thêm lệ phí. Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp không để ý đến thời điểm này, dẫn đến việc bỏ lỡ hoàn toàn cơ hội duy trì hiệu lực văn bằng.
Câu hỏi thường gặp về đăng ký nhãn hiệu
1) Khi nào nên đăng ký nhãn hiệu?
Ngay khi chốt tên/thương hiệu và trước khi tung sản phẩm rộng rãi để tránh bị nộp trước.
2) Chưa dùng nhãn hiệu có đăng ký được không?
Được. Việt Nam áp dụng first-to-file; sử dụng trước không tự tạo quyền nếu không có văn bằng.
3) Tra cứu ở đâu và có bắt buộc không?
Không bắt buộc nhưng rất cần. Nên tra cứu sơ bộ và chuyên sâu trước khi nộp để giảm rủi ro.
4) Phân nhóm Nice thế nào cho đúng?
Bám sát sản phẩm/dịch vụ đang kinh doanh và kế hoạch mở rộng 12–24 tháng.
5) Thời gian cấp văn bằng bao lâu?
Thường 18–24 tháng, có các mốc công bố, thẩm định hình thức/nội dung và khả năng yêu cầu sửa đổi.
6) Văn bằng có hiệu lực bao lâu?
10 năm từ ngày nộp đơn, gia hạn nhiều lần, mỗi lần 10 năm.
7) Lỡ quên gia hạn thì sao?
Có 6 tháng gia hạn muộn (nộp thêm lệ phí). Quá hạn này, quyền chấm dứt hiệu lực.
8) Logo chữ và logo hình, nên đăng ký loại nào?
Tùy chiến lược; thường kết hợp: nhãn chữ (bảo hộ tên) + nhãn hình (bảo hộ tạo hình).
- Hotline: 0876 763 763
- Email: admin@sallo.vn
- Địa chỉ: Tầng 5, Tòa nhà TTM Building, số 309 Bạch Đằng, Phường Gia Định, TP. HCM
- Dịch vụ đăng ký nhãn hiệu: https://sallo.vn/dang-ky-nhan-hieu-tron-goi/
- Dịch vụ đăng ký bản quyền tác giả: https://sallo.vn/dang-ky-ban-quyen-tac-gia/
Sallo – Trút gánh lo, nhẹ gánh sống!
Lê Thị Ngọc Thắm
Luật Sư về sở hữu trí tuệ
Luật sư Lê Thị Ngọc Thắm có nhiều năm kinh nghiệm chuyên sâu trong lĩnh vực sở hữu trí tuệ. Bà trực tiếp phụ trách đăng ký bảo hộ nhãn hiệu, bản quyền tác giả, kiểu dáng công nghiệp và sáng chế cho khách hàng cá nhân lẫn doanh nghiệp. Luật sư Thắm cũng thường xuyên hỗ trợ thủ tục chuyển nhượng quyền sở hữu trí tuệ và tư vấn, giải quyết tranh chấp nhãn hiệu, luôn bảo đảm quyền lợi hợp pháp và tuân thủ quy định pháp luật.
