Skip to content
Đăng ký kiểu dáng công nghiệp (KDCN): Quy trình, thời gian & lưu ý | Sallo

Đăng Ký Kiểu Dáng Công Nghiệp

TL;DR 

  • KDCN là gì? Hình thức bên ngoài của sản phẩm (hình khối, đường nét, màu sắc…). Bảo hộ hình dáng, không bảo hộ chức năng.

  • Điều kiện bảo hộ: tính mới, tính sáng tạo (không hiển nhiên), khả năng áp dụng công nghiệp. 

  • Thời hạn: 5 năm từ ngày nộp, gia hạn 2 lần → tối đa 15 năm. 

  • Grace period: nếu lỡ công bố, có Ân hạn 6 tháng trong một số trường hợp được luật cho phép. 

  • Quy trình nhanh gọn: Hình thức ~1 tháng → Công bố 2 tháng sau khi chấp nhận đơn → Thẩm định nội dung ~7 tháng từ ngày công bố/yêu cầu thẩm định.

1. Kiểu dáng công nghiệp là gì?

Kiểu dáng công nghiệp là hình dáng bên ngoài của sản phẩm hoặc bộ sản phẩm, được thể hiện qua hình khối, đường nét, màu sắc hoặc sự kết hợp các yếu tố đó.

Nói cách khác, đây chính là “diện mạo” của sản phẩm – phần mà khách hàng có thể nhận biết bằng mắt thường và tạo ấn tượng trực tiếp khi lựa chọn mua hàng.

2. Giá trị pháp lý khi bảo hộ Kiểu Dáng Công Nghiệp

  • Độc quyền sử dụng hình dáng: Chủ sở hữu có quyền ngăn cấm người khác sản xuất, kinh doanh sản phẩm có kiểu dáng trùng hoặc tương tự gây nhầm lẫn. Đây cũng là căn cứ quan trọng để xử lý các hành vi xâm phạm.
  • Tài sản thương mại: Kiểu dáng công nghiệp được cấp bằng có thể chuyển nhượng, cho phép sử dụng (li-xăng), góp vốn… và góp phần gia tăng giá trị doanh nghiệp trong hoạt động đầu tư, gọi vốn.
  • Lợi thế cạnh tranh: Bảo hộ bao bì, “form factor” hay diện mạo sản phẩm – yếu tố thường tác động mạnh đến quyết định mua hàng dựa trên cảm tính của người tiêu dùng.
  • Cơ chế thực thi pháp luật: Khi có văn bằng bảo hộ, chủ sở hữu có quyền yêu cầu cơ quan nhà nước buộc bên vi phạm chấm dứt hành vi xâm phạm, bồi thường thiệt hại và/hoặc bị xử phạt hành chính theo quy định.

3. Điều kiện bảo hộ​

  • Có tính mới: Kiểu dáng chưa từng bị bộc lộ công khai dưới bất kỳ hình thức nào tại Việt Nam hoặc trên thế giới trước ngày nộp đơn
  • Có tính sáng tạo: Kiểu dáng phải khác biệt đáng kể so với các kiểu dáng công nghiệp đã biết công khai trước đó (không dễ dàng tạo ra với người am hiểu trong lĩnh vực tương ứng).
  • Có khả năng áp dụng công nghiệp: Kiểu dáng có thể được sử dụng làm mẫu để chế tạo hàng loạt sản phẩm bằng phương pháp công nghiệp hoặc thủ công nghiệp.

4. Kiểu Dáng Công Nghiệp bảo hộ cái gì?

4.1 Kiểu Dáng Công Nghiệp bảo hộ

  • Hình dáng bên ngoài của sản phẩm hoặc bộ sản phẩm, thể hiện qua đường nét, hình khối, màu sắc hoặc sự kết hợp các yếu tố đó.
  • Phần tạo nên ấn tượng thẩm mỹ riêng biệt cho sản phẩm và có thể nhìn thấy được trong quá trình sử dụng.

Ví dụ: vỏ chai nước giải khát, kiểu dáng ghế ngồi, mẫu điện thoại, bao bì mỹ phẩm…

4.2 Kiểu Dáng Công Nghiệp không bảo hộ

Theo Luật Sở hữu trí tuệ, không được bảo hộ với danh nghĩa kiểu dáng công nghiệp:

  • – Hình dáng bên ngoài của sản phẩm do đặc tính kỹ thuật bắt buộc phải có. Ví dụ: ren ốc vít, răng cưa của lưỡi cưa, khớp nối, ổ cắm… (nếu thay đổi hình dáng thì sản phẩm không thể hoạt động đúng chức năng).
  • – Hình dáng bên ngoài của công trình xây dựng dân dụng hoặc công nghiệp bao gồm thiết kế tòa nhà, cầu, nhà xưởng, công trình hạ tầng…
  • – Hình dáng sản phẩm không nhìn thấy được trong quá trình sử dụng. Ví dụ: chi tiết kỹ thuật nằm bên trong thiết bị mà người dùng không nhìn thấy khi sử dụng.
  • – Kiểu dáng trái với đạo đức xã hội, trật tự công cộng hoặc gây hại đến quốc phòng, an ninh. Ví dụ: kiểu dáng phản cảm, vi phạm thuần phong mỹ tục, kích động bạo lực hoặc ảnh hưởng đến lợi ích quốc gia.

5. Nỗi đau thường gặp & cách xử lý

5.1. Đăng lên mạng rồi mới nộp

  • Rủi ro: Kiểu dáng mất tính mới, không còn đủ điều kiện bảo hộ.
  • Cách xử lý: Kiểm tra xem có thuộc trường hợp không bị coi là mất tính mới không ((ai công bố, công bố ở đâu, thời điểm). Nếu còn trong thời hạn → cần nộp đơn ngay và lưu giữ chứng cứ về thời điểm, cách thức công bố.

5.2. Ảnh chụp/bản vẽ không đạt yêu cầu

  • Rủi ro: Thiếu góc nhìn, sai tỉ lệ, hình ảnh mờ hoặc nền không rõ ràng → bị yêu cầu sửa đổi, kéo dài thời gian thẩm định.
  • Cách xử lý: Chuẩn bị ảnh/bản vẽ rõ nét, thống nhất tỉ lệ, nền tương phản; chụp đủ các góc nhìn (mặt trước, sau, trên, dưới, trái, phải, phối cảnh). Với phần không yêu cầu bảo hộ → sử dụng nét đứt để thể hiện.

5.3. Nhầm phân loại Locarno / sai nhóm sản phẩm

  • Rủi ro: Thiếu góc nhìn, sai tỉ lệ, hình ảnh mờ hoặc nền không rõ ràng → dễ bị Cục SHTT yêu cầu sửa đổi, dẫn tới kéo dài thời gian thẩm định.
  • Cách xử lý: Chuẩn bị ảnh/bản vẽ rõ nét, thống nhất tỉ lệ, nền tương phản, thể hiện đủ các góc nhìn cần thiết (mặt trước, sau, trên, dưới, trái, phải, phối cảnh). Với chi tiết không yêu cầu bảo hộ → nên thể hiện bằng nét đứt.
  • Lưu ý: Trường hợp không am hiểu quy chuẩn trình bày, nên nhờ đơn vị chuyên môn hỗ trợ để đảm bảo tính chính xác, tránh mất thời gian chỉnh sửa nhiều lần.

5.4. Đơn mô tả chưa làm rõ “điểm khác biệt”

  • Rủi ro: Bị đánh giá là thiếu tính sáng tạo so với kiểu dáng đã biết.
  • Cách xử lý: Nhấn mạnh các đặc điểm tạo dáng cốt lõi, độc đáo, đồng thời so sánh với thiết kế gần nhất (prior design) để làm nổi bật dấu ấn thị giác riêng.

5.5. Kiểu dáng bị sao chép trong thời gian chờ cấp bằng

  • Rủi ro: Đối thủ khai thác kiểu dáng trước khi bạn có văn bằng.
  • Cách xử lý: Sử dụng công bố đơn trên Công báo SHTT làm căn cứ gửi thư cảnh báo, yêu cầu đối thủ ngừng hành vi xâm phạm. Sau khi được cấp bằng, có thể áp dụng các biện pháp pháp lý: yêu cầu chấm dứt hành vi xâm phạm, bồi thường dân sự, xử lý hành chính hoặc khởi kiện ra tòa.

6. Khi nào nên đăng ký kiểu dáng công nghiệp ngay?

Càng sớm càng tốt, ngay khi đã có thiết kế hoàn chỉnh (dù chưa sản xuất hàng loạt).

Lý do:

  • Nguyên tắc “ai nộp trước, được trước”: pháp luật Việt Nam (và hầu hết các nước) áp dụng nguyên tắc first-to-file. Nếu bạn để lộ thiết kế trước khi nộp, đối thủ hoàn toàn có thể nhanh tay đăng ký và bạn mất quyền bảo hộ.
  • Bảo vệ ngay từ giai đoạn chuẩn bị ra mắt: nhiều doanh nghiệp chỉ tập trung sản xuất, quảng bá mà quên khâu pháp lý, đến khi sản phẩm hot thì đã bị copy → lúc này xử lý sẽ rất khó khăn.
  • Tránh rủi ro đầu tư: nếu chưa đăng ký mà đã sản xuất hàng loạt, triển khai phân phối thì rủi ro lớn (sản phẩm bị tranh chấp, buộc thay đổi thiết kế, thiệt hại in ấn bao bì, marketing).
  • Tăng lợi thế thương mại: có văn bằng bảo hộ trong tay giúp doanh nghiệp tự tin hơn khi gọi vốn, ký hợp đồng phân phối, hoặc mở rộng thị trường quốc tế.

7. Quy trình & mốc thời gian

  • Thẩm định hình thức: khoảng 01 tháng kể từ ngày nộp đơn (nếu đủ hồ sơ, phí/lệ phí).

  • Công bố đơn: trong vòng 02 tháng kể từ ngày đơn được chấp nhận hợp lệ.

  • Thẩm định nội dung: thường 07 tháng tính từ ngày công bố đơn (hoặc từ ngày nộp yêu cầu thẩm định nội dung nếu muộn hơn).

  • Cấp văn bằng bảo hộ: nếu đơn đáp ứng yêu cầu → cấp Bằng độc quyền kiểu dáng công nghiệp. Văn bằng có hiệu lực 05 năm từ ngày nộp đơn, có thể gia hạn 02 lần, tối đa 15 năm.

  • Lưu ý thực tế: Mặc dù luật quy định thời hạn như trên, nhưng trên thực tế quá trình thẩm định và cấp bằng thường kéo dài 18 – 20 tháng do khối lượng đơn lớn và quá trình trao đổi sửa đổi, bổ sung.

8. Các câu hỏi thường gặp

8.1. Một bộ sản phẩm có thể nộp chung không?

Có. Trường hợp sản phẩm gồm nhiều phần tử được sử dụng cùng nhau, có chức năng liên quan và đặc điểm tạo dáng thống nhất, có thể nộp dưới dạng “bộ sản phẩm”. Cần chuẩn bị ảnh/bản vẽ thể hiện nhất quán toàn bộ bộ sản phẩm.

8.2. Kiểu Dáng Công Nghiệp chính xác là gì?

Là hình dáng bên ngoài của sản phẩm thể hiện qua:

  • Hình khối, đường nét, tương quan hình học (ví dụ: dáng thân chai bo cong).
  • Chi tiết, cấu trúc tạo dáng (ví dụ: gờ, rãnh, hoa văn nổi trên vỏ máy).
  • Màu sắc (nếu được coi là yếu tố tạo dáng).

8.3. Có thể trì hoãn công bố kiểu dáng công nghiệp không?

Không. Tại Việt Nam, đơn kiểu dáng công nghiệp sẽ được công bố sau 02 tháng kể từ ngày đơn được chấp nhận hợp lệ.

8.4. “Lỡ công bố” kiểu dáng trước khi nộp đơn thì có còn cơ hội bảo hộ không?

Trong một số trường hợp, luật cho phép ân hạn 06 tháng (ví dụ: tự công bố tại triển lãm chính thức, hoặc bị người khác công bố trái phép). Nếu quá 06 tháng kể từ ngày công bố, kiểu dáng sẽ mất tính mới và không còn khả năng đăng ký.

8.5. Cần chuẩn bị ảnh/bản vẽ và phân loại như thế nào?

  • Chuẩn bị bộ ảnh/bản vẽ rõ nét, đầy đủ 6–7 hướng nhìn (trước, sau, trên, dưới, trái, phải, phối cảnh).
  • Phân loại theo Bảng phân loại quốc tế Locarno. Trường hợp không chắc chắn, có thể nhờ đơn vị chuyên môn hỗ trợ phân loại (lưu ý: nếu khai sai có thể phát sinh phí và kéo dài thời gian xử lý).

Luật sư Phụ Trách Đăng Ký Kiểu Dáng Công Nghiệp Tại Sallo

Hãy để lại thông tin để Sallo hỗ trợ tư vấn

Lê Thị Ngọc Thắm

Luật Sư về sở hữu trí tuệ

Luật sư Lê Thị Ngọc Thắm có nhiều năm kinh nghiệm chuyên sâu trong lĩnh vực sở hữu trí tuệ. Bà trực tiếp phụ trách đăng ký bảo hộ nhãn hiệu, bản quyền tác giả, kiểu dáng công nghiệp và sáng chế cho khách hàng cá nhân lẫn doanh nghiệp. Luật sư Thắm cũng thường xuyên hỗ trợ thủ tục chuyển nhượng quyền sở hữu trí tuệ và tư vấn, giải quyết tranh chấp nhãn hiệu, luôn bảo đảm quyền lợi hợp pháp và tuân thủ quy định pháp luật.

Sallo – Trút gánh lo, nhẹ gánh sống!